Spiga

Namalowane płasko na ziemi







Moim zdaniem absolutnie rewelacyjne!
I chociaż część z nas zapewne potrafiłaby stworzyć coś podobnego na papierze, to pamiętajmy jednak, ze efekt jest tak niesamowity, bo obraz został w szczególny sposób rozciągnięty na płaszczyźnie (podobny efekt powstaje przy znaku roweru na ścieżkach rowerowych).

Suwak

Proste i genialne w tej prostocie, bo przecież wykorzystuje jedynie prostopadłościany w otoczeniu cegły ułożonej klasycznymi kwadratami. To wszystko ujęte w ramy niskiej obwódki.

Być może nie do ogrodu przydomowego, ale z powodzeniem do ogrodu przy centrum handlowym, czy hurtowni ubrań.

Na zaostrzenie apetytu na podróże

Dziś szef kuchni poleca dwa dobrze przyprawione albumy od Rémi'ego

'
Les quatre lacs


Irlande

Bank genów Kostrzyca

Bank genów - ośrodek, gdzie genotypy są przechowywane poza ich naturalnym środowiskiem. Przechowywany materiał biologiczny, umożliwia wyhodowanie i przywrócenie naturze roślin i zwierząt z zagrożonych taksonów.


Początków historii powstania Leśnego Banku Genów należy doszukiwać się w latach osiemdziesiątych ubiegłego stulecia, kiedy to lasy Gór Izerskich, Karkonoszy i Sudetów Wschodnich zostały dotknięte klęską ekologiczną. Wtedy to powstała idea utworzenia instytucji, która zajmowałaby się ochroną zagrożonych ekosystemów leśnych w Polsce. Wytyczne programowe zostały opracowane w 1992 roku przez przedstawicieli Dyrekcji Generalnej Lasów Państwowych i Instytutu Dendrologii Polskiej Akademii Nauk w Kórniku. Zostały również opracowane założenia techniczne, które musiał zaakceptować zespół ekspertów oraz przedstawiciel Banku Światowego. Jeszcze w tym samym roku ogłoszono projekt Leśnego Banku Genów. Postanowiono go zlokalizować w Kostrzycy.

Budowę tego obiektu rozpoczęto w marcu 1994 roku, natomiast uroczyste otwarcie miało miejsce 13 grudnia 1995 roku. W akcie erekcyjnym czytamy:
Leśny Bank Genów został powołany głównie dla stworzenia technicznych warunków czynnej ochrony bioróżnorodności w trybie długookresowego przechowywania zasobów genowych najcenniejszych obiektów drzew, krzewów i roślin dna lasu. Ma to umożliwić przywrócenie ich środowisku w momencie, kiedy zagrożenia powodowane przez zanieczyszczenia środowiska zostaną już unieszkodliwione na tyle, że będzie można podjąć próby przywrócenia tych gatunków środowisku.

Leśny Bank Genów zajmuje się również działalnością ekoedukacyjną. Przede wszystkim są to szkolenia i doradztwo dla nadleśnictw, głównie z zakresu leśnej genetyki stosowanej, selekcji, nasiennictwa i nowoczesnego szkółkarstwa leśnego. Szkolenia przeprowadzane są z reguły w formie prelekcji, odczytów i kursów. W 1998 roku w LBG uruchomiono również w ramach Akademii Rolniczej w Krakowie Studium Podyplomowe z zakresu genetyki leśnej. Przeznaczone ono jest dla kadry inżynieryjnej nadleśnictw, regionalnych dyrekcji LP, Parków Narodowych, dla pracowników nadzorujących gospodarkę leśną w urzędach wojewódzkich i gminach oraz dla kadry nauczycielskiej techników leśnych i innych szkół o profilu ekologicznym.

Program edukacyjny Banku Genów adresowany jest również do młodzieży szkolnej i akademickiej. Specjalnie w tym celu została utworzona ścieżka edukacji leśnej. Umieszczone na niej tablice mają umożliwić zapoznanie się z głównymi elementami wiedzy o lesie i leśnictwie oraz udziale Polski w ochronie różnorodności biologicznej i promowania zasad zrównoważonego rozwoju.

W Leśnym Banku Genów szczególną uwagę poświęca się jodle. Jest to gatunek niezwykle delikatny, rozpowszechniony w Sudetach. Właśnie stąd wziął się pomysł stworzenia arboretum, w którym byłyby zgromadzone różne gatunki jodły. Przedsięwzięcie to jest realizowane od 1998 roku. Planowane jest również zgromadzenie w jednym miejscu gatunków nagonasiennych.

Leśny Bank Genów jest jednostką wyjątkową w skali Lasów Państwowych. Nie ma drugiej takiej jednostki, więc stosowane tutaj rozwiązania siłą rzeczy muszą być oryginalne i unikatowe. Na terenie Banku Genów funkcjonuje wyłuszczarnia nasion oraz szkółka kontenerowa. W wyłuszczarni szyszki odsiewane są najpierw na separatorze, a potem poddawane są całemu cyklowi wyłuszczania nasion. Są one później przechowywane w tutejszej przechowalni. Nasiona są również poddawane ocenie, co pozwala na zapewnienie jak najlepszego materiału do produkcji sadzonek.

Matisse

Fowistów można lubić lub nie. Obrazy zbudowane z uproszczonych plam o mocnych, nasyconych barwach nie mających wiele wspólnego z rzeczywistością (u André Derain trawa jest czerwona, a góry niebieskie) nie każdemu przypadną do gustu.
Chciałabym jednak byście dali im szansę. Chciałabym podzielić się z Wami moim ulubionym obrazem Henriego Matisse'a.
Głównym tematem płócien ojca fowizmu - jak mówi się o tym artyście - byli ludzie. Nie o portretach jednak dziś będzie mowa. Matisse malował również pejzaże i chociaż te prace stanowią jedynie niewielki ułamek jego dzieł, to muszę przyznać, że niepomna głosów krytyków spychających je na margines, pozostaję właśnie tymi obrazami zauroczona. Szczególnie przedstawieniem jesiennej alei, utrwalonej tak typowymi dla malarza intensywnymi, mocno skontrastowanymi, choć nie do końca jeszcze czystymi barwami. Obraz pod tytułem "Ogród luxemburski" został namalowany w latach 1901-1902. I jest dość wczesnym dziełem mistrza - sprzed czasu namalowania obrazów uznawanych za najistotniejsze - powstał na 3 lata przed ostatecznym nadaniem nazwy fowizmowi.

Henri Matisse "Der Luxemburggarten"


Podziemny las z kamienia

Skamieniały las sprzed milionów lat odkryto w kopalniach węgla kamiennego w Stanach Zjednoczonych - poinformował amerykańsko-brytyjski zespół naukowców.
Na kamienny las natrafiono na pograniczu stanów Illinois, Indiana i Kentucky na skutek intensywnych robót górniczych. Jak wyjaśniają naukowcy, jest to największy skamieniały las odkryty do tej pory na świecie. Zamieniona w skałę roślinność zajmuje powierzchnię tysięcy hektarów.

Lasy pojawiły się na Ziemi jakieś 300 mln lat temu. Zdaniem naukowców, jest to jeden z pierwszych lasów, które wyrosły się na naszej planecie. "Dość niezwykłe jest patrzeć na las od spodu. Pnie drzew wznoszą się nad naszymi głowami, korzenie schodzą w dół. Do nich poprzyczepiane są jakieś resztki ściółki. Zdarzają się trzydziestometrowe, powalone pnie drzew, z doskonale zachowanymi koronami" - opowiada jeden z naukowców, Howard Falcon-Lang z Uniwersytetu w Bristolu.

Jak wyjaśniają badacze, las był zalewany przez wodę i muł. Znalazł się w końcu pod powierzchnią ziemi, a nad nim wyrósł kolejny las.

Naukowcy są przekonani, że ich badania pomogą odpowiedzieć na pytanie, w jaki sposób dzisiejsze lasy deszczowe mogą zareagować na ocieplający się klimat. Okazuje się, że efekt cieplarniany sprzed 300 mln lat zaszkodził ówczesnym lasom deszczowym.

Zoocydy III-ej i IV-ej generacji

Zoocydy III-ej generacji
Są to preparaty zaburzające cykl rozwojowy, zniechęcające do składania jaj.

Deterenty - substancje, które powodują, że roślina wydaje się nieatrakcyjna dla fitofaga.


Antyfidanty - środki hamujące żerowanie lub składanie jaj przez szkodniki. Na ogół nietoksyczne dla owadów, owady jednak umierają z głodu.
Pierwotne antyfidanty były uzyskiwane z roślin które broniąc się przed zgryzaniem przez szkodnika produkowały związki chemiczne mu szkodzące na co naturalną reakcją szkodnika było zwiększanie na nie tolerancji. Zgodnie z nowoczesnymi zasadami ochrony roślin obecnie nie dąży się do całkowitej eliminacji szkodnika lecz jedynie do ograniczenia jego ilości poniżej progu szkodliwosci.

preparat Fentinacetat - zwalcza zarazę ziemniaczaną i ogranicza żerowanie stonki ziemniaczanej.


Feromony
Ze względu na funkcję feromony dzieli się na:
  • płciowe
  • alarmowe
  • obronne
  • odstraszające
  • wyrażające stres
  • agregacyjne
  • markujące terytorium lub drogę
  • wspomagające dany rodzaj aktywności
  • odnajdywania pożywienia
  • społeczne (wyrażające dominację, rozróżniające kasty lub partnera, regulujące stosunki społeczne)

Zalety:
-preczyjne efekty
-minimalne dawki

Pierwsze doświadczenia z pułapką feromonową przeprowadzono w USA na brudnicy nieparce w 1913 r. Obecnie używa się feromonów płciowych przy zwalczaniu wielu gatunków szkodników między innymi: owocówki jabłkóweczki, brudnicy mniszki, szkodników magazynowych.

Żerujące korniki wydzielają feromony agregacyjne. Niektóre z nich uzyskano sztucznie np. frontalinę. Nasycone sztucznym feromonem pniaki pozwalają ściągnąć w jedno miejsce i zniszczyć, chociażby przez okorowanie, korniki na dużej powierzchni lasu. W przypadku zbyt wielkiego zagęszczenia populacji i zbyt wielkiej konkurencji, niektóre gatunki mają zdolność wydzielania feromonów antagonistycznych hamujących rozwój młodszych larw np. u komarów z gatunku komar brzęczący a u gryzoni powodujące np. poronienia.


Allomony
Należą do nich antybiotyki, repelenty czy substancje zwabiające ofiary. Przykładem allomonu jest substancja wytwarzana przez liście orzecha włoskiego, który po spłukaniu deszczem opada na ziemię, gdzie zostaje utleniony związku hamującego wzrost niektórych roślin. Do allomonów zalicza się też kocineliny, alkaloidy wytwarzane przez biedronki, które odstraszają drapieżniki.


Repelenty (środki odstraszającymi
Środki chemiczne, organizmy żywe oraz urządzenia generujące światło lub dźwięki mające właściwość odstraszania niepożądanych w danym miejscu organizmów żywych. Ich stosowanie zaliczane jest do biologicznych (ekologicznych) metod ochrony.

Repelenty to np.
-pasy folii aluminiowej lub ultradźwięki nietoperzy na ptaki
-dźwięki do 30 kHz - niesłyszalne dla człowieka odstraszające gryzonie
-naftalina na mole
-rośliny wrogie (pomidory, cebula)

preparaty: Indalone, Dimelon


Atraktanty
(środki wabiące)
Środki działające wabiąco na owady i gryzonie; stosowane (np. feromony) w celu podniesienia plonów (nęcenie pożytecznych owadów) lub, łącznie z truciznami, do zwalczania owadów i gryzoni.
Stosowanie atraktantów zaliczane jest do biologicznych (ekologicznych) metod ochrony.
Aby ochronić korzenie buraków (burak zwyczajny, burak cukrowy) między nie wsiewa się pszenicę aby przyciągnęła drutowce. W tym samym celu dla drutowców i larw żuków w szkółkach leśnych wysiewa się marchew i sałatę. Dla wielu szkodników atrakcyjne są również przekrojone bulwy ziemniaków. Cebulę przed śmietką cebulanką można chronić wykładając pułapki zawierające n-propylodwusiarczek oraz n-propylomerkaptan. Owady składają tam jaja a wylęgłe larwy giną bo nie mają co jeść. Podobnie reaguje bielinek kapustnik na glikozydy olejku gorczycznego a muchy na propionytryl.



Zoocydy IV-ej generacji

Antyhormony - przeciwciała hormonów albo substancje działające antagonistycznie lub hamująco w stosunku do hormonów. Wpływają na rozwój (np. osobniki wylęgają się znacznie mniejsze).

Zoocydy II-ej generacji

Zoocydy II-ej generacji to preparaty produkowane po II-ej wojnie światowej.

DDT
DDT (Dichlorodifenylotrichloroetan) to środek owadobójczy otrzymywany przez kondensację chloralu z chlorobenzenem w obecności stężonego kwasu siarkowego. Syntezę DDT przeprowadzono po raz pierwszy w 1874 roku, a właściwości owadobójcze tego związku odkrył Szwajcar Paul Müller, za co otrzymał Nagrodę Nobla w 1948 r.

Wykorzystywany był powszechnie w latach 1940-1960. Na większą skalę zastosowano go w czasie II wojny światowej do ochrony wojsk sprzymierzonych przed tyfusem plamistym roznoszonym przez wszy. Wydawał się wprost idealnym środkiem do ochrony roślin, w latach 60. XX w. stosowany na całym świecie w potężnych ilościach, okazało się jednak, że jest to bardzo trwały związek, w glebie ulega rozłożeniu dopiero po kilkunastu latach i ma zdolność kumulowania się we wszystkich organizmach żywych, także u ludzi.

Działanie:
-środek kontaktowy
-działa na układ nerwowy

Związki fosforoorganiczne
Związki organiczne zawierające wiązanie węgiel-fosfor, estry kwasów fosforowych lub pochodne tych kwasów.
Spośród wymienionych związków wysoką trwałością w środowisku oraz dużą toksycznością dla ryb odznacza się insektycyd diazynon.
Trwałość środków zależy od pH.


Działanie:
-systemiczne - w wiązkach rośliny zamienia się w toksyny, co łączy się z koniecznością przestrzegania okresu karencji (np.Tamaron, Orthene) lub wgłębne (np. Dianizol, Dianizon, Pyrinex, Owadofos)
-zablokowanie cholinosteazy (enzymu wytwarzanego w wątrobie, zmniejszenie jego aktywności w osoczu krwi może być jednym ze wskaźników uszkodzenia miąższu wątroby)
-porażenie mięśni
-porażenie centralnego ośrodka oddechowego


Karbaminiany
estry kwasu karbaminowego.
Są to nietrwałe preparaty doglebowe o działaniu układowym. Mają szerokie spektrum działania.

Zalety:
-nie kumulują się w środowisku
-szybko się rozkładają do kwasu
-niektóre są selektywne
-moga być wykorzystywane do odkażania gleby

Wady:
-trucizny
-niektóre środki są fitotoksyczne
-stymulują rozwój przędziorków
-karbaryl sterylizuje kwiaty

Diafuran - odkażanie gleby (przędziorki, nicienie, drutowce), działanie kontaktowo żołądkowe, preparat układowy
Methomex - mszyce, wciornastki, dobry do szkółek
Insegar - analog hormonów syntezy chityny - owocówka jabłkóweczka nie przeobraża się
Furadan (nematocyd), Pirinor i Pirimex (mszyce), Larvin (jaja)


Pyretroidy
Pochodne pyretryn. Syntetyczne związki pyretroidowe są znacznie trwalsze niż naturalne, ale mogą wywierać szkodliwy wpływ na faunę glebową i wodną, a ich pozostałości mogą przechodzić do produktów pochodzenia roślinnego i zwierzęcego, a ponad to u gryzoni mogą działać hepatotoksycznie i mutagennie.
Pyretroidy są wysoce selektywne, relatywnie bezpieczne dla ptaków i ssaków, można je więc z powodzeniem stosować w ogródkach przydomowych.

Zalety:
-dezynfekcja podłoża
-można stosować w magazynach
-do stosowania pod osłonami i na zewnątrz
-wydajny
-nie wnikają do rośliny


Wady:
-długi okres zalegania (do 7msc.)
-nie można stosować równolegle z walką biologiczną
-stymuluje rozwój przędziorków
-ujemny współczynnik temperatur (do 18 st.C)
-szerokie spektrum działania: wszystkie owady (odstrasza owady zapylające)

Działanie:
-powierzchniowe lub kontaktowo-żołądkowe
-porażaja układ nerwowy (zaburzają dynamikę przepływu kanału sodowego)

np. Basamid (dezynfekcja, nematocyd), Karate(akaracyd), Talstar(przędziorki i owady)


Chloronikotynyle
Jest to nowa grupa preparatów o szerokim spektrum działania (szkodniki gryzące i kłująco-ssące). Są to preparaty systemiczne.

Confidor - preparat do stosowania na rośliny ozdobne, zwalcza czerwce (!), mszyce, mączniaki. Stosować można jako oprysk lub w formie podlewania. Dostępny także w formie żelu do zwalczania szrutówka (!)
Mospilan - słabszy w działaniu od Confidoru, niszczy faunę pożyteczną
Admiral - bezpiczeny dla owadów pżytecznych, nadaje się do zwalczania maczniaka szklarniowego.

Preparaty olejowe
preparaty olejowe oparte sa na olejach rycynowym i parafinowym. Przed zastosowaniem takiego środka należy przeprowadzić próbę fitotoksyczności.
Preparaty olejowe podczas pbieania pokarmu przez mszyce filtrują wirusy nietrwałe.

Działanie:
-blokują przetchlinki
-zwiększają skuteczność akarycydów

Promanal - miseczniki (!), ochojniki i in. kłująco-ssące, do zabiegów zimowych.


Preparaty specyficzne - preparaty działające na poszczególne grupy zwierząt.

-akarycydy
Apollo - jajobójczy, może brudzić rośliny
Torque - działa na przędziorki (wszystkie stadia prócz jaj)
Mitac - j.w.
Magus - j.w.
Nissorun - jajobójczy, bezpieczny dla roztoczy drapieżnych
Roztoczol - jajobójczy, mała zawartość substancji aktywnej, do stosowania równolegle z walką biologiczną

-moluskocydy
do zwalczania ślimaków bezskorupowych

Antyślimak, Mesurol

-nematocydy
Nalezy stosować przemiennie z innymi metodami, ponieważ nicienie się uodparniają
Basamid, Temi, Diafuran

Zoocydy I-ej generacji

Zoocydy I-ej generacji to środki wykorzystywane do czasu II-ej wojny światowej.


Rotenon

Rotenon jest selektywnym biologicznym zoocydem (insektycyd i akarycyd), który nie jest dopuszczony do używania w Polsce. Jest to ekstrakt uzyskiwany z roślin tropikalnych należących do rodziny Leguminosae (strączkowe). Ekstrakty rotenonu otrzymuje się z korzeni, nasion oraz liści.

Wykorzystywany jest w ogrodach domowych oraz jako środek stosowany do zabijania ryb w sztucznych zbiornikach wodnych przed ponownym zarybieniem wybranymi gatunkami. Rotenon jest mało toksyczny dla ludzi i zwierząt wyższych. W wyniku bezpośredniego spożycia lub wdychania u zwierząt i człowieka może dojść do zapalenia skóry, zapalenia gardła, krwotoku, wymiotów. Dawka śmiertelna to 50mg/kg masy ciała. Wprowadzony dożylnie jest bardzo toksyczny.

Ulega naturalnemu rozkładowi w glebie oraz wodzie, tracąc swą toksyczność pod wpływem działania światła słonecznego w ciągu 5–6 dni latem oraz w ciągu 2–3 dni wiosną.


Pyretryny
Pyretryny to insektycydy otrzymywane z niektórych roślin należących do rodziny astrowatych. Jest to także nazwa rynkowa dla oczyszczonego pyretrum. Pod pojęciem pyretrum określane są sproszkowane suszone kwiaty złocieni. Pyretryny ze względu na niską trwałość fotochemiczną, zostały w dużej mierze zastąpione syntetycznymi insektycydami tej samej klasy – pyretroidami.

Działanie:
-poraża układ nerwowy stawonogów (zaburzenia funkcji pompy sodowej)
- powodują gwałtowną utratę wody
- przyczyniają się do obniżenia wydolności układu oddechowego

Pyretryny dobrze rozpuszczają się w tłuszczach dzięki czemu łatwo przedostają się przez błony komórkowe.


Nikotyna
Nikotyna to substancja zawarta w liściach tytoniu. Śladowe ilości nikotyny znajdują się też w pomidorach, bakłażanach i papryce. Dawka LD50 to ok 50 mg/kg masy ciała.

Działanie
-poraża centralny układ nerwowy, uszkadza synapsy
-przedostaje się przez błony śluzowe

Woda i jej znaczenie w entomologii

Czynniki abiotyczne to:
  • temperatura
  • wilgotność
  • światło
  • prądy powietrza
  • gleba
  • krajobraz
  • zawartość tlenu w powietrzu

Woda

Woda jest podstawowym składnikiem w organizmie każdego zwierzęcia. Jej brak hamuje większość procesów życiowych i wywołuje anabiozę u bezkręgowców.

Jest odpowiedzialna za:
  • wszystkie reakcje chemiczne
  • działanie enzymów
  • przemianę materii (owady przy niskiej wilgotności lepiej znoszą wysokie temperatury)
  • odżywianie (pobierana jest z pokarmem lub u zwierząt wodnych i glebowych przez powłokę ciała)
  • oddychanie
  • wydalanie
  • regulację ciśnienia
  • transport związków w organizmie
  • płodność owadów
  • długość rozwoju i długość życia (wyższa wilgotność zwiększa długość życia, skraca czas rozwoju jaj i poczwarek)
  • ruchliwość niektórych owadów (higrotaksja, higrokineza)
Wilgotność względna równa 0 oznacza powietrze suche, zaś równa 1 oznacza powietrze całkowicie nasycone parą wodną. Przy wilgotności względnej równej 1 oziębienie powietrza daje początek skraplaniu pary wodnej.


Zwierzęta możemy podzielić na:
-higrofilne - lubiące wilgotne środowisko (np. ślimaki, nicienie, ryby)
-kserofilne - lubiące suche środowisko (np. jaszczurki, zwierzęta pustyyne)

-stenohygryczne - znoszące wąski zakres wilgotności (ograniczenie wilgotności hamuje działalność rozkruszków)
-euryhygryczne - znoszące szeroki zakres


Zwierzęta chronią się prze utratą wody poprzez:
-chitynowa osłonę ciała
-grubą, zrogowaciałą skórę
-poszukując wilgotnego środowiska

Woda w naturze:
-gwałtowne deszcze mogą uszkadzać larwy i delikatne owady doskonałe
-pokrywa śnieżna izoluje od niskich temperatur

bardzo mądre słowa... w fitopatologii

inokulacja [łac.], roln. naniesienie patogena na roślinę w celu dokonania zakażenia; stosowana podczas doświadczeń fitopatologicznych (sztuczne zakażanie), niekiedy także oznacza naturalne przenoszenie patogena przez wiatr, wodę lub zwierzęta.

inokulum [łac.], roln. zawiesina cząstek wirusa, komórek bakterii lub zarodników grzyba (czasem fragmentów strzępek) patogenicznych dla rośliny, przygotowana przez człowieka w celu dokonania sztucznego zakażenia rośliny.

Temperatura i jej znaczenie w entomologii

Czynniki abiotyczne to:
  • temperatura
  • wilgotność
  • światło
  • prądy powietrza
  • gleba
  • krajobraz
  • zawartość tlenu w powietrzu


Temperatura


Zwierzęta możemy podzielić:
1) ze względu na zakres tolerowanych temperatur:
-stenotermiczne - żyjące przy niewielkich wahaniach temperatur
-eurytermiczne - tolerujące szeroki zakres temperatur

2) ze względu na możliwość regulacji temperatury ciała:
-stałocieplne (endotermiczne) - temperatura ciała jest stała i niezależna od temperatury otoczenia, a jej dobowe wahania nie są większe od kilku stopni. Temperatura otoczenia ma wpływ jedynie na powierzchnię ciała. Do zwierząt stałocieplnych zalicza się ptaki i ssaki.

Mechanizmy dążące do utrzymania stałej temperatury:
* część energii uzyskiwana w procesie odżywiania wykorzystywana jest do produkcji ciepła, co ma wpływ działanie enzymów;
* kurczenie się i rozkurczanie naczyń krwionośnych;
* obecność tworów naskórka takich jak pióra i włosy oraz odpowiednie ruchy nimi;
* obecność podskórnej tkanki tłuszczowej;
* parowanie wody (pocenie się i ziajanie).

- heterotermiczne – zdolne do okresowego obniżania temperatury ciała.
Są to zwierzęta przejawiające właściwości zarówno zwierząt stałocieplnych jak i właściwości zwierząt zmiennocieplnych. Do zwierząt heterotermicznych należą ssaki takie jak: suseł, świstak, niedźwiedź brunatny, chomik oraz nietoperze.
Obniżanie temperatury ciała w niesprzyjających warunkach (np. w zimie) umożliwia bardzo oszczędną gospodarkę zasobami energetycznymi organizmu.

- zmiennocieplne (egzotermiczne)- temperatura ciała jest zmienna i zależy od temperatury otoczenia. Jest to cecha charakterystyczna ryb, płazów i gadów.

Niektóre gatunki mogą podnosić temperaturę swojego ciała powyżej temperatury otoczenia - np. jaszczurki nagrzewające się na słońcu, tuńczyki podnoszące własne ciepło o 10-15st dzięki pracy mięśni.

Zwierzęta zmiennocieplne w porównaniu ze stałocieplnymi:
- są odporniejsze
- żyją dłużej w niskich temperaturach
- są bardziej uzależnione od temperatury - intensywność przemiany materii wzrasta z temperaturą, rozwój rozpoczyna się od temperatury progowej innej dla każdego gatunku, temperatura determinuje płeć, płodność, przebieg kopulacji


Spowolnienie procesów życiowych.
Hibernacja (sen zimowy) - zimowe spowolnienie procesów życiowych, charakteryzujące się
* spowolnieniem akcji serca i wystąpieniem arytmii,
* zwężeniem naczyń krwionośnych,
* spowolnieniem tempa oddychania, spadkiem zużycia tlenu oraz wystąpieniem bezdechu,
* bardzo niską temperaturą ciała
Niektóre owady (np. trzmiel, komar) hibernują, by samica mogła na wiosnę złożyć jaja.

Estywacja (spoczynek letni) -letnie spowolnienie procesów życiowych o charakterze przystosowawczym, zwiększające tolerancję organizmów wobec niesprzyjających warunków środowiskowych.
Estywacja jest typowa dla wielu organizmów pustynnych oraz tropikalnych na obszarach z ostro wyodrębnioną porą deszczową i suchą. Dla wielu zwierząt (m.in. słodkowodnych ryb tropikalnych) jest stałą fazą cyklu życiowego.



Rozwój zwierząt zachodzi w temperaturach 2-38 st.C
Skrajne temperatury 55-65 st.C - dochodzi do denaturacji białka (niektóre owady wytrzymują nawet do 200 st.C)

Prawo Van Hoffa - temperatura wzrastająca o 10 st.C skraca czas rozwoju jednego pokolenia bezkręgowców 1,5-3x.

Temperatura zera fizjologicznego - temperatura, w której zahamowana zostaje aktywność życiowa

Temperatury efektywne - temperatury powyżej zera fizjologicznego


Suma temperatur efektywnych - suma ciepła potrzebnego do rozwoju danego gatunku
S=(T.śr - T.0) d

S - suma temperatur efektywnych
T.śr - średnia temperatura dobowa
T.0 - zero fizjologiczne danego gatunku
d - liczba dni rozwoju


Przechłodzenie organizmu
- woda w ciele owadów jest związana koloidalne z substancjami białkowymi, a więc zamarza w temperaturze niższej niż 0 st. C (-4 st.C dla pędraka, ok. -15 st.C dla poczwarek motyli, -40 larwy w osłonkach Brudnicy mniszki)
- słabsze krążenie
- koncentracja roztworów fizjologicznych

Progi w entomoligii

Próg zagrożenia - najmniejsza liczebność populacji agrofaga, która przy wzroście powoduje wyższe straty niż tolerowane dla danej uprawy.
Próg zagrożenia jest zmienny i zależy od formy rozwojowej rośliny, obfitości kwitnienia, plonowania.

Próg szkodliwości - takie nasilenie agrofaga, po przekroczeniu którego następuje istotna zniżka plonu.

Próg opłacalności - najniższe nasilenie agrofaga, przy którym opłaca się zwalczanie.

Próg zwalczania - liczebność agrofaga, powyżej której przeprowadzenie zabiegu jest uzasadnione.

Table Mountain National Park (Przylądek Dobrej Nadziei)

Table Mountain National Park (Park Narodowy Przylądka) został utworzony w 1998 roku. Klify w okolicy Cape Point mają wysokość ponad 200 m.

Fauna
Gatunkami szczególnie chronionymi są tutaj antylopy, morskie ptaki, żółwie lądowe, i pawiany. Rzadko można spotkać tu żbika lub karakala (perski ryś). Wiele gatunków takich jak lwy i lamparty wymarły lub zostały wytepione przez ludzi.

Flora
W parku tym znajduje się aż 2700 gatunków roślin, tworzących fynbos, czyli tzw. mały busz. Wiele gatunków roślin, mchów i porostów rosnących na skałach.






Everglades National Park (Południowa Floryda)

Park został utworzony w 1947 roku. Jego powierzchnia wynosi 6110 kmkw. Znajdują się tu największe subtropikalne pustynie w Stanach Zjednoczonych.

Flora
Znaczną część Everglades pokrywają trawy, jednak tam, gdzie naturalne zagłębienia w wapiennych skałach wypełniła gleba, powstały urodzajne, zadrzewione wyspy, zwane hammock. Składają się one głównie z drzew liściastych takich jak mahoń, czy klon czerwony.


Fauna
Bardzo rzadkim gatunkiem jest pantera florydzka (Puma concolor), objęta tu szczególną ochroną, gdyż jej liczbność spadła poniżej 100 osobników. Wśród traw można spotkać tzw. "kałuże aligatorów", czyli płytkie sadzawki na podmokłym terenie, w których aligatory czekają na swoje ofiary.





South Moresby National Park (Kanada)

Park powstał w 1989 roku.
Zlodowacenia doprowadziły do utworzenia utaj izolowanych ekosystemów, które rozwijały się przez kilka tysięcy lat. Znajduje się tu co najmniej 39 gatunków (i podgatunków) roślin i zwierząt, których nie znajdzie się nigdzie indziej na świecie.

Park jest ważny również ze względów kulturowych - można tu spotkać rzeźbione kilkunastometrowe drewniane słupy - pozostałość dawnych plemion i cywilizacji.

Fauna
W wodach otaczających archipelag znaleźć można ogromną liczbę gatunków morskich w tym rekinów, fok, morświnów i lwów morskich. W pobliżu linii brzegowej polują liczne ptaki.

Flora
Występują tu bardzo stare lasy cedrowe i świerkowe. Ponad to bogactwo mchów i porostów.







Słowacki Raj

Utworzono go w 1988 roku pod nazwą Park Narodowy "Słowacki Raj". Powierzchnia Parku wynosi 197,63 km², a powierzchnia jego pasma ochronnego 130,11 km². Słowacki Raj to krasowy płaskowyż o średniej wysokości od 800 do 1000 m n.p.m. będący częścią Karpat Zachodnich. Obecnie w wapiennych skałach wyrzeźbione są naturalne wąwozy i kotliny, a rzeki tworzą liczne progi i wodospady.

Flora
Około 90% powierzchni jest porośnięte poprzez lasy jodłowo - bukowe, w których występuje liczna roślinność alpejska i polodowcowa jak słowacka odmiana sasanki alpejskiej - łac. Pulsatilla slavica oraz inne liczne rośliny endemiczne.

Fauna
W lasach żyje szereg gatunków zwierząt, które podobnie jak w Polsce są pod ochroną. Są to np.: kozica (Rupicapra rupicapra), ryś (Lynx lynx), wilk (Canis lupus), kuna leśna (Martes martes). Ponadto masyw jest siedliskiem orła przedniego (Aquila chrysaëtos), jastrzębia gołębiarza (Accipiter gentilis), myszołowa zwyczajnego (Buteo buteo) oraz sokoła wędrownego (Falco peregrinus) i wiele innych gatunków objętych w Polsce ochroną.







Park Narodowy Hortobágy (puszta)

Park został założony w 1973 roku i jest pierwszym węgierskim parkiem narodowym. Zajmuje powierzchnię 82000 ha i jest największym węgierskim parkiem narodowym i największym tego typu terenem w Europie. W 1999 roku Park Narodowy Hortobágy został wpisany na Listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Fauna
Bogactwo ptaków, z których znaczna część ma tutaj treny lęgowe (np. bocian czarny i biały). Ponad to wiele gatunków gryzoni.

Flora
Park obejmuje obszar pierwotnego stepu puszty oraz bagien i rozlewisk. Główne gatunki tu występujące to trawy i turzyce.




Park Narodowy Biscayne (Floryda)

Utworzony w 1980 na powierzchni 700 km². 95% powierzchni parku zajmują tereny wodne.

Park słynie w całych Stanach z pięknych plaż z białego piasku oraz niezwykłych podwodnych krajobrazów.

Fauna
Występują tu m.in.: kaszalot, wieloryb, finwal, żarłacz ostronosy, tygrysi, ciemnoskóry i tępogłowy, szop, lis wirginijski, rys rudy, żółw, pelikan.

Flora
Park na Florydzie tworzony jest przez kilka różnych ekosystemów.
Jednym z najbardziej charakterystycznych są ciągnące się brzegiem lasy nomorzynowe. Ponad to można spotkać tu krajobrazy pustynne z licznymi sukulentami i palmowe gaje z podszyciem z paproci.
Park nie jest jeszcze dokładnie przebadany, a lista gatunków drzew, krzewów i roślin polnych jest wciąz uzupełniana.

Zdjęcia pochodzą z galerii Terry





Park Narodowy Yellowstone

Park narodowy położony w Stanach Zjednoczonych, jest pierwszym i najstarszym parkiem narodowym na świecie. Na terenie parku znajdują się słynne gejzery, gorące źródła, wulkany błotne, fumarole i wodospady.

Fauna.
Najsłynniejsze zwierzęta to: niedźwiedź brunatny grizzly (Ursus arctos horribilis), baribal (Ursus americanus), puma (Puma concolor, wilk szary (Canis lupus), kojot (Canis latrans), skunks, bizon, antylopa.

Flora.
Wiele roślin parku to pirofity znoszące pożar bez uszczerbku.


Znaczną częśc parku pokrywają lasy iglaste z bardzo rozpowszechnioną sosną wydmową, (Pinus contorta) której szyszeczki otwierają się tylko pod wpływem bardzo wysokiej temperatury.



Park Narodowy Serengeti

Park położony w północno-zachodniej Tanzanii.

Należy do największych i najbardziej znanych obszarów chronionych na świecie. Jego powierzchnia wynosi 14 763 km². W 1951 uzyskał status parku narodowego. Wpisany na listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Flora.
Znaczna częśc obszaru parku to trawiasta sawanna, z pojedynczymi skalistymi wzgórzami i kępami drzew akacjowych.

Fauna.
W porze suchej (od października do maja) migrują tędy wielomilionowych stada kopytnych: antylop, zebr, gazeli i bawołów. Poza tym żyją tam: żyrafy, słonie, nosorożce, a z drapieżników: krokodyle, lwy, lamparty, gepardy, hieny, likaony, szakale, pytony.






Ta strona korzysta z Google Analytics